Emir Pasha (Marshan).jpg (35841 Byte)

Emir Paşa Marşan  1860-1940

 

Sivas'ın Yıldızeli ilçesine bağlı Halkaçayır Köyü'nde doğdu. Abhazların Khırps sülalesine mensup Tahir Bey'in oğludur. İstanbul Hukuk Fakültesini bitirmiş olmasına rağmen, profesyonel anlamda avukatlık veya yargıçlık yapmaya gerek görmemiştir.

 

Büyük miktarda arazi ve çiftliklerin sahibi olması nedeniyle çiftçilik işlerini tercih etmiştir. Paşalık ünvanı askeri kökenli değildir. Saray tarafından verilmiş bir ünvandır.

 

Siyasi görüşü itibariyle İttihat ve Terakki Partisi'ne karşı olan Hürriyet ve İtilaf Partisi taraftarı ve Sivas İl Başkanı'dır. Bu nedenle, Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarının Sivas'a geleceklerine dair gelen ilk haberlere oldukça sert tepki gösterip Vali Reşit Beyi tehdit etmiştir.

 

Ancak Mustafa Kemal Paşa'nın yanında Rauf Bey ve Bekir Sami Bey gibi Çerkes liderlerinin olduğunu öğrendikten sonra partisinden istifa ederek, Mustafa Kemal ve arkadaşlarının en hararetli destekleyicisi olmuştur. Sivas ve Uzunyayla Çerkesleri üzerindeki etkisi sayesinde yöre Çerkeslerinin Sivas Kongresi yanlısı tavır koymalarında etkili olmuitur.

 

Uzunyayla'da yapmış olduğu iki toplantıda, çerkes eşrafı ile konuşup, maddi ve manevi anlamda büyük destek sağlamıştır. Yıldızeli'nde sahibi olduğu büyük mali imkanları, Sivas Kongresi ve daha sonra da 3. Kolordu için seferber olmuştur.

 

TBMM açıldıktan sonra Sivas Milletvekili olarak Ankara'ya gelmiş, İdare Amirliği'nde ve Hukuk Encümeni'nde görev almıştır. Yozgat isyanlarının bastırılması sırasında Çerkes Ethem Bey ile birlikte Yozgat'a gitmiş, Ethem Bey'in Uzunyayla'ya kadar uzatmayı tasarladığı takip harekatına engel olmuştur.

 

Maraş savunması sırasında da Maraş'a kadar gidip Aslan Beye destek sağlamaya çalıştığı bilinmektedir. Ömrünün sonuna kadar kendine has Çerkes tavrından ayrılmamıştır. Lozan Antlaşması ile ilgili Meclis müzakereleri sırasında; "Antlaşma, Çerkes halklarının haklarını gözetmemiştir" mealindeki bir ifadesi nedeniyle, yeniden seçilen Mecliste, Çerkes kökenli milletvekili sayısının çok çok azalmasına neden olduğu anlatıla gelmektedir.

 

Emir Paşa, Kurtuluş Savaşı'ndan sonra, kendisinin doğrudan dahil olmadığı bir nedenle, oğlu Hamit Bey'in Terakkiperver Cumhuriyetçi Parti kurucuları arasında yer almış olmasınında etkisiyle ve Kıyafet Kanunu'na muhalefet gerekçesiyle yargılanmış ve Sivas'ın ileri gelen birçok simasıyla birlikte Isparta'da 3 yıl sürgünde kalıp, yeniden Sivas'a dönmüştür. 1938 de prostat rahatsızlığı sonucu vefat etmiş ve Sivas'ta aile kabristanına defnedilmiştir.